Back to blog

Dec 15, 2024

Kompyuteringiz NodeJS va JavaScript muhitida kod yozishga tayyormi?

cover

Kompyuteringiz NodeJS va JavaScript muhitida kod yozishga tayyormi?

Assalomu alaykum, aziz dasturchilar va kelajak IT mutaxassislari! Bugun biz sizlar bilan NodeJS va JavaScript olamiga sayohat qilishdan oldin, kompyuterimizni bu ajoyib sarguzashtga qanday tayyorlash haqida gaplashamiz. Qani, belni mahkam bog'lab, klaviaturangizni yaxshilab artib (axir, barmoqlaringiz ko'p ter to'kadi), endi ishga kirishamiz!

1. NodeJS o'rnatish: Kompyuteringizga aql kiritish

Avvalo, NodeJS ni o'rnatishimiz kerak. Bu xuddi kompyuteringizga "Endi sen JavaScript tushunasan!" deb aytish bilan barobar. NodeJS rasmiy saytiga tashrif buyuring va o'zingizning operatsion tizimingizga mos versiyani yuklab oling. O'rnatish jarayoni oddiy - "Keyingi" tugmasini bosishdan zerikmasangiz bo'ldi.

NodeJS o'rnatilgandan so'ng, kompyuteringiz JavaScript gapira boshlaydi. Agar u "console.log('Salom, dunyo!')" deya baqira boshlasa, qo'rqmang - bu normal holat!

NodeJS o'rnatilganligini tekshirish uchun terminalga quyidagi buyruqni kiriting:

node -v

Agar versiya raqamini ko'rsatsa, tabriklayman! Endi sizning kompyuteringiz JavaScript tilida so'zlasha oladi.

Keling, birinchi JavaScript dasturimizni yozamiz:

console.log("O'zbekistonda dasturlash rivojlanmoqda!");

Bu kodni hello.js fayliga saqlab, terminalda node hello.js buyrug'ini ishga tushiring. Mana, siz birinchi NodeJS dasturingizni ishga tushirdingiz!

2. Kod muharriri: Sizning sehrli qurolingiz

Endi bizga yaxshi kod muharriri kerak. Bu shunchaki matn muharriri emas, bu - sizning sehrli tayog'ingiz! Visual Studio Code (VS Code) juda ommabop tanlov. Uni o'rnating va JavaScript Extension Pack ni qo'shing.

Maslahat: VS Code ni "Oq sehrgar" rejimiga o'tkazing. Buning uchun sozlamalardan oq mavzuni tanlang. Qora fonda kod yozish - bu qora sehrgarlar ishi!

VS Code da yangi fayl yarating va uni sehrli_kod.js deb nomlang. Quyidagi kodni yozing:

function sehrliFunksiya() {
    console.log("Abra-kadabra, kod ishlayapti!");
}

sehrliFunksiya();

Bu funksiyani ishga tushirganingizda, kompyuteringiz sizga sehrli xabar yuboradi. Ko'rdingizmi, siz allaqachon sehrgar bo'lib qoldingiz!

3. Terminal: Kompyuter bilan suhbatlashish

Terminal - bu siz va kompyuteringiz o'rtasidagi "tarjimon". Windows foydalanuvchilari uchun PowerShell yoki Git Bash, MacOS foydalanuvchilari uchun esa Terminal dasturi a'lo tanlov.

Terminalga "Iltimos, menga qahva damlab ber" deb yozsangiz, u sizga "command not found" deb javob beradi. Afsuski, hali bunday buyruq yo'q. Lekin kim biladi, balki kelajakda...

Terminalda quyidagi buyruqni sinab ko'ring:

echo "Men terminalni o'rganyapman!"

Bu buyruq terminalga matn chiqaradi. Siz kompyuter bilan gaplasha olasiz! Endi esa qiyinroq narsani sinab ko'ramiz:

node -e "console.log('NodeJS orqali salom!')"

Bu buyruq to'g'ridan-to'g'ri NodeJS kodini ishga tushiradi. Ajoyib, shunday emasmi?

4. Git: Vaqt mashinalari haqiqatdan mavjud!

Git - bu sizning loyihangiz uchun vaqt mashinasi. U orqali kodingizning turli versiyalarini saqlashingiz va kerak bo'lganda orqaga qaytishingiz mumkin. Git ni o'rnating va GitHub da hisob oching.

Maslahat: Har bir commits ga kulgili izoh qoldiring. Masalan: "Kod ishlayapti, lekin nega ishlayotganini bilmayman πŸ€·β€β™‚οΈ"

Git ni o'rnatgandan so'ng, quyidagi buyruqlarni bajaring:

git init
git add sehrli_kod.js
git commit -m "Birinchi sehrli kodim. Hali ham hayratdaman!"

Mana, siz birinchi marta o'z kodingizni Git yordamida saqladingiz. Endi siz vaqt sayohatiga tayyorsiz!

5. npm: JavaScript dunyosining korzinkasi yoki makrosi)

npm (Node Package Manager) - bu JavaScript kutubxonalari va paketlari uchun ulkan supermarket. NodeJS o'rnatilganda, npm ham avtomatik ravishda o'rnatiladi.

Hazil: npm yordamida hatto pitsani ham "o'rnatish" mumkin! npm install pizza buyrug'ini kiriting va... Yo'q, afsus, bu faqat kutubxona nomi. Haqiqiy pitsa uchun telefoningizni ishlating.

Keling, npm yordamida biror foydali paket o'rnatamiz. Masalan, "chalk" paketi matnni ranglar bilan bezashga yordam beradi:

npm install chalk

Endi yangi rangli_dunyo.js faylini yaratib, quyidagi kodni yozing:

const chalk = require('chalk');

console.log(chalk.blue('Moviy osmon'));
console.log(chalk.green('Yashil o't'));
console.log(chalk.yellow('Tillarang quyosh'));

Bu kodni ishga tushirganingizda, terminalda rangli matnlarni ko'rasiz. Mana, siz o'z kompyuteringizni rassom qilib qo'ydingiz!

Xulosa

Mana, aziz do'stlarim! Endi kompyuteringiz NodeJS va JavaScript bilan ishlashga to'liq tayyor. Bu qurollar bilan siz nafaqat kod yozasiz, balki internetning sehrli dunyosida o'z izingizni qoldirasiz.

Eslatma: Kod yozishni boshlaganingizda, vaqti-vaqti bilan toza havoda sayr qilishni unutmang. Axir, eng zo'r g'oyalar kompyuter oldida emas, balki tabiat qo'ynida keladi! Balki keyingi ajoyib dasturingiz g'oyasi aynan bog'da sayr qilayotganingizda kelishi mumkin.

Shuni ham unutmangki, dasturlash - bu faqat kod yozish emas, balki muammolarni hal qilish san'atidir. Har bir xato - bu yangi bilim, har bir muvaffaqiyatsizlik - kelajakdagi muvaffaqiyatga qo'yilgan poydevor.

Omad, va yaxshi kod yozishda davom eting! Esingizda bo'lsin, hatto eng katta dasturlar ham bitta qatordan boshlangan. Balki aynan siz O'zbekistonning keyingi IT-gigantini yaratasiz! πŸš€πŸ’»πŸ‡ΊπŸ‡Ώ

P.S. Agar kodingiz ishlamasa, kompyuterni o'chirib yoqish hali ham eng samarali usullardan biri. Ba'zan texnologiya ham dam olishni xohlaydi!